ଫୁଲେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର: ଐତିହାସିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି, ବିବାଦ ଓ ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଏକ ନିରପେକ୍ଷ ଆଲୋଚନା
ବହୁ ବିବାଦ ଓ ଚର୍ଚ୍ଚା ପରେ ମହାତ୍ମା ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମାତା ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର “ଫୁଲେ” ପ୍ରକାଶନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛି। ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ସମୁଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ତୀବ୍ର ବିବାଦ ଦେଖାଦେଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ଐତିହାସିକ ଚିତ୍ରଣକୁ ନେଇ ଅଭିଯୋଗ ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ଆଲୋଚନାରେ ରହିଛି। ଏହି ଲେଖାରେ ଆମେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ଐତିହାସିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି, ବିବାଦର କାରଣ, ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ର ଭୂମିକା, ଅନ୍ୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସହ ତୁଳନା ଏବଂ ଏହାର ସାମାଜିକ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଏକ ନିରପେକ୍ଷ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଆଲୋଚନା କରୁଛୁ । ମହାତ୍ମା ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ (୧୮୨୭-୧୮୯୦) ଏବଂ ମାତା ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ (୧୮୩୧-୧୮୯୭) ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ଜାତିବାଦ, ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତା ଏବଂ ମହିଳା ଅନାଧିକାର ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଂଘର୍ଷ କରିଥିବା ଅଗ୍ରଣୀ ସମାଜ ସୁଧାରକ ଥିଲେ। ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ ୧୮୪୮ରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ମାତା ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ସେମାନେ ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ (୧୮୭୩) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ପଛୁଆ ଏବଂ ଅବହେଳିତ ସମୁଦାୟର ଶିକ୍ଷା ଓ ସମାନତା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ, ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ସମାଜ ସୁଧାର ପାଇଁ ଅବଦାନକୁ ଚିତ୍ରଣ କରେ। ତେବେ “ଫୁଲେ” ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରକୁ ନେଇ ବିବାଦ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହାର ଐତିହାସିକ ଚିତ୍ରଣ ଏବଂ କିଛି ଦୃଶ୍ୟକୁ ନେଇ ଉଠିଛି। କିଛି ସମୁଦାୟର ଅଭିଯୋଗ ରହିଛି ଯେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସାମାଜିକ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ନକାରାତ୍ମକ ଭାବେ ଚିତ୍ରିତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟର ଏକପାଖିଆ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ସମର୍ଥକମାନେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଫୁଲେ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ସେମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ସାମାଜିକ ବିରୋଧକୁ ସଚ୍ଚୋଟ ଭାବେ ଦର୍ଶାଇଛି। ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମଗୁଡିକରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ କିଛି ସମୁଦାୟ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରକୁ “ପ୍ରୋପାଗାଣ୍ଡା” ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ବିରୋଧୀ ଭାବେ ଚିତ୍ରିତ କରାଯାଇଛି। ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ (ସେଂଟ୍ରାଲ ବୋର୍ଡ଼ ଅଫ୍ ଫିଲ୍ମ ସାର୍ଟିଫିକେସନ୍) ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ କିଛି ଦୃଶ୍ୟ ଏବଂ ସଂଳାପ କାଟିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛି, ଯାହାକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଆହୁରି ତୀବ୍ର ହୋଇଛି। କୁହାଯାଉଛି ଯେ କିଛି ସଂଗଠନର ଚାପରେ ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ ଐତିହାସିକ ସଂଦର୍ଭ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଦୃଶ୍ୟ ହଟାଇବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି, ଯାହାକୁ ଫୁଲେଙ୍କ ସଂଘର୍ଷର ଅପମାନ ବୋଲି ସମାଲୋଚନା କରାଯାଉଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ର ସମର୍ଥକମାନେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ସାମାଜିକ ସମ୍ପ୍ରୀତି ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ନିଆଯାଇଛି। ତେବେ, ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ର ନିରପେକ୍ଷତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛି। କାରଣ ଅନୁରୂପ ବିବାଦ ଅନ୍ୟ କିଛି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଯେମିତି “ଦ କାଶ୍ମୀର ଫାଇଲ୍ସ” ଏବଂ “ଦ କେରଳ ଷ୍ଟୋରୀ” ସହିତ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଛି। ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଶ-ବିଦେଶରେ କିଛି ଗୋଷ୍ଠୀ ଦ୍ୱାରା “ପ୍ରୋପାଗାଣ୍ଡା” ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଇଥିଲା, କାରଣ ଏହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ନକାରାତ୍ମକ ଭାବେ ଚିତ୍ରିତ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ଉଠିଥିଲା। ତେବେ, ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ ଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ବାଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିନଥିଲା ଏବଂ ଏହାକୁ “ପ୍ରକାଶିତ” କରାଯାଇଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି। କିଛି ଗୋଷ୍ଠୀ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ “ରାଷ୍ଟ୍ରଭକ୍ତି” ସହ ଜୋଡ଼ି ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ। ଏହା ସହ ତୁଳନା କଲେ, “ଫୁଲେ” ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରକୁ ଅଧିକ କଡ଼ା ସେନସରସିପ୍ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି, ଯାହା ସେନସର ବୋର୍ଡ଼ର ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ପକ୍ଷପାତ ଅଭିଯୋଗକୁ ଆହୁରି ଜୋରଦାର କରୁଛି। “ଫୁଲେ” ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସାମାଜିକ ସୁଧାର ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ, କାରଣ ଏହା ଜାତିବାଦ, ଅସମାନତା ଏବଂ ମହିଳା ଶିକ୍ଷା ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମାଜିକ ମୁଦ୍ଦାକୁ ଆଲୋଚନାକୁ ଆଣିପାରେ। ଫୁଲେ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାଜରେ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସମାନତାର ମହତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ, ଯାହା ଆଜିର ସମାଜକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇପାରେ। ତେବେ, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସଂବେଦନଶୀଳ ଐତିହାସିକ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକୁ ନିରପେକ୍ଷ ଏବଂ ସନ୍ତୁଳିତ ଭାବେ ଚିତ୍ରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଏହା ସାମାଜିକ ସମ୍ପ୍ରୀତିକୁ ବାଧା ନଦେଇ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ଏହି ବିବାଦ ସେନସରସିପ୍, ଐତିହାସିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣରେ ନିରପେକ୍ଷତା ଏବଂ ସାମାଜିକ ସଂବେଦନଶୀଳତାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଆଲୋକପାତ କରେ। ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କୁ ଐତିହାସିକ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକୁ ଚିତ୍ରଣ କରିବାବେଳେ ସତ୍ୟତା ଓ ସଂବେଦନଶୀଳତା ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ସେହିପରି, ସେନସର ବୋର୍ଡ଼କୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାବେଳେ ସମସ୍ତ ପକ୍ଷର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ବିଚାର କରି ନିରପେକ୍ଷ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। “ଫୁଲେ” ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜ୍ୟୋତିବା ଏବଂ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ। ତେବେ, ଏହାର ବିବାଦ ଆମକୁ ଐତିହାସିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣରେ ସଂବେଦନଶୀଳତା ଏବଂ ସେନସରସିପ୍ ନୀତିରେ ନିରପେକ୍ଷତାର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଛି। ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଯଦି ସନ୍ତୁଳିତ ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ସାମାଜିକ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସମାନତାର ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିପାରେ।
