୧୫ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୪୮, ଲକ୍ଷ୍ନୌର ଐତିହାସିକ ମାଟିରେ, ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ସେଡ୍ୟୁଲ୍ଡ୍ କାଷ୍ଟ୍ ଫେଡେରେସନ୍ (SCF)ର ଏକ ମହାସମ୍ମେଳନରେ ଡକ୍ଟର ବାବାସାହେବ ଭୀମରାଓ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଗର୍ଜନ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷରେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କର ଏହି ଭାଷଣ କେବଳ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଉଦ୍ବୋଧନ ନୁହେଁ, ବରଂ ଶତାବ୍ଦୀ ପ୍ରାଚୀନ ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଶୋଷଣର ଶୃଙ୍ଖଳା ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ଏକ ଅଗ୍ନିବର୍ଷୀ ଆହ୍ୱାନ ଥିଲା। ବାବାସାହେବଙ୍କ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା ସମାଜିକ ନ୍ୟାୟ, ସମାନତା ଓ ଆତ୍ମସମ୍ମାନର ଏକ ଅଜଣା ଦିଗନ୍ତରେ ପହଞ୍ଚିବାର ସଂକଳ୍ପ। ଆଜି, ସତ୍ୟଯୁଗ ପୋର୍ଟାଲ ଓ ୟୁଟ୍ୟୁବ ନ୍ୟୁଜ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ ଏହି ଐତିହାସିକ ମୁହୂର୍ତ୍ତକୁ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ଦେଉଛୁ, ଯାହା ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମ ସମାଜରେ ସମାନତାର ସଂଘର୍ଷକୁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଚାଲିଛି। ୧୯୪୨ ମସିହାରେ ନାଗପୁର ସମ୍ମେଳନରେ ବାବାସାହେବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ସେଡ୍ୟୁଲ୍ଡ୍ କାଷ୍ଟ୍ ଫେଡେରେସନ୍ ଥିଲା ଦଳିତ ସମୁଦାୟର ରାଜନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ସଂଗଠନ। ୧୯୪୮ରେ ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି ସମ୍ମେଳନ ଥିଲା ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ଦଳିତଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଏକତା ଓ ସଶକ୍ତିକରଣର ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁହୂର୍ତ୍ତ। ଏହି ସମୟରେ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଖସଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଥିଲା, ଏବଂ ବାବାସାହେବ ଥିଲେ ଏହାର ପ୍ରମୁଖ ଶିଳ୍ପୀ। ଏହି ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ତାଙ୍କର ଭାଷଣ କେବଳ ଏକ ରାଜନୈତିକ ବାର୍ତ୍ତା ନୁହେଁ, ବରଂ ଏକ ସାମାଜିକ ଜାଗରଣର ମନ୍ତ୍ର ଥିଲା ବାବାସାହେବଙ୍କ ଭାଷଣର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଦଳିତ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ରାଜନୈତିକ ସତ୍ତାର ମହତ୍ତ୍ୱ ବୁଝାଇବା। ସେ ଗର୍ଜନ କରି କହିଥିଲେ, “ରାଜନୈତିକ ସତ୍ତା ହେଉଛି ସେହି ଚାବି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେଡ୍ୟୁଲ୍ଡ୍ କାଷ୍ଟ୍ ସମୁଦାୟ ନିଜର ଉନ୍ନତିର ସମସ୍ତ ପଥ ମୁକ୍ତ କରିପାରିବ।” ସେ ଜଣେ ନେତା, ଏକ ଦଳ, ଏକ ଝଣ୍ଡା ଓ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ସଂଗଠିତ ହେବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା ଏକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସଞ୍ଚାର, ଯାହା ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରୋତାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସର ଜ୍ୱାଳା ପ୍ରଜ୍ୱଳିତ କରିଥିଲା। ସେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥିଲେ ଯେ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମୃଦ୍ଧି କେବଳ ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ହିଁ ସମ୍ଭବ । ବାବାସାହେବଙ୍କ ଭାଷଣ କେବଳ ରାଜନୈତିକ ଉତ୍ତେଜନାରେ ସୀମିତ ନଥିଲା; ଏହା ଥିଲା ଏକ ଦାର୍ଶନିକ ଚିନ୍ତନର ପ୍ରତିଫଳନ। ସେ ଜାତିବାଦର ବିଷାକ୍ତ ଶିକୁଳି ଓ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟତାର ଅମାନବୀୟ ପ୍ରଥାକୁ ତୀବ୍ର ଭାବେ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ କଥାରେ ଥିଲା ଏକ ଅପୂର୍ବ ଶକ୍ତି, ଯାହା ପୀଡ଼ିତ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ନିଜର ଅଧିକାର ଦାବି କରିବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରୁଥିଲା। ସେ କହିଥିଲେ, “ଶିକ୍ଷା, ସଂଗଠନ ଓ ସଂଘର୍ଷ” ହେଉଛି ମୁକ୍ତିର ତ୍ରିସୂତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ର। ଏହି ମନ୍ତ୍ର ଆଜି ମଧ୍ୟ ଦଳିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ମୂଳଧାରା ହୋଇ ରହିଛି। ଲକ୍ଷ୍ନୌର ଏହି ଭାଷଣ ଥିଲା ଏକ ଜାତୀୟ ଜାଗରଣର ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ। ବାବାସାହେବଙ୍କ ଆହ୍ୱାନରେ ହଜାର ହଜାର ଦଳିତ ଯୁବକ ଓ ନେତା ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ସେଡ୍ୟୁଲ୍ଡ୍ କାଷ୍ଟ୍ ଫେଡେରେସନ୍କୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିଥିଲେ। ଏହି ସମ୍ମେଳନ ଦଳିତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରାଜନୈତିକ ଚେତନାର ବୀଜ ବୁଣିଥିଲା, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (RPI) ରୂପେ ଆକାର ନେଇଥିଲା। ଏହା ଦଳିତ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟଧାରା ରାଜନୀତିରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କଣ୍ଠସ୍ୱର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ଆଜି, ୭୭ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ବାବାସାହେବଙ୍କ ଏହି ଭାଷଣ ଆମ ସମାଜ ପାଇଁ ଏକ ଦିଗଦର୍ଶନ ହୋଇ ରହିଛି। ଜାତିବାଦ, ଅସମାନତା ଓ ଅନ୍ୟାୟ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମ ସମାଜରେ ବିଦ୍ୟମାନ। ତାଙ୍କର ଆହ୍ୱାନ—ଏକତା, ଶିକ୍ଷା ଓ ରାଜନୈତିକ ସଶକ୍ତିକରଣ—ଆଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ। ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ଥିଲା ଏକ ସମାନ ଓ ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାରତ, ଯେଉଁଠି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜାତି ନୁହେଁ, ବରଂ ତାଙ୍କ କର୍ମ ଓ ଯୋଗ୍ୟତା ତାଙ୍କୁ ପରିଚୟ ଦେବ । ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ବାବାସାହେବଙ୍କ ଏହି ଭାଷଣ ଥିଲା ଏକ ବିପ୍ଳବୀ ଆଲୋକବର୍ଷ, ଯାହା ପୀଡ଼ିତ ଓ ଅବହେଳିତ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ନିଜର ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରିଥିଲା। ଏହା ଥିଲା ଏକ ସଂକଳ୍ପ, ଏକ ସଂଘର୍ଷ, ଏକ ସ୍ୱପ୍ନ। ସତ୍ୟଯୁଗ ପୋର୍ଟାଲ ଓ ୟୁଟ୍ୟୁବ ନ୍ୟୁଜ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ ଏହି ଐତିହାସିକ ମୁହୂର୍ତ୍ତକୁ ପୁନଃସ୍ମରଣ କରୁଛୁ ଏବଂ ବାବା ସାହେବ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଆଦର୍ଶକୁ ଆଗେଇ ନେବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ। ଆସନ୍ତୁ, ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏକତା ଓ ନ୍ୟାୟର ପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲି ତାଙ୍କର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବା।
ଜୟ ଭୀମ! ଜୟ ଭାରତ!(ସତ୍ୟଯୁଗ ପୋର୍ଟାଲ ଓ ୟୁଟ୍ୟୁବ ନ୍ୟୁଜ୍ ପାଇଁ ସମ୍ପାଦକୀୟ)
